Allergie voor propolis?!
"Allergisch voor propolis"
Uit: Bijenhouden, nummer 6, december 2019, 13e jaargang
Uitgegeven door de NBV
Auteur: Sarah van Broekhoven
Samenvatting uit:
Titel: Propolis, Eigenschappen, toepassingen, contactallergie, de allergenen en plakproeven.
Door: van A.C. de Groot, M.P.Popova en V.S. Bankova.
Nederlands Tijdschrift voor Dermatologie en Venereologie, 2016.
"Honingbijen maken propolis door harsachtig materiaal, verzameld van verschillende soorten planten en bomen, te mengen met bijenwas en het enzym B-glucosidase.
De propolis wordt o.a. gebruikt om spleten en gaten in de bijenwoning te dichten en om broed te beschermen tegen infecties.
De antibacteriele en schimmelwerende werking van propolis maken het product ook aantrekkelijk voor gebruik voor mensen, bijv. tegen bepaalde virusinfecties (haften). Het gebruik van propolis kan echter bijwerkingen veroorzaken, met name allergisch contact-eczeem.
Afhankelijk van de herkomst kan de samenstelling en de kwaliteit van propolis sterk varieren. Factoren die hierop van invloed zijn, zijn o.a. de soorten waarvan en het seizoen waarin de bijen hars hebben verzameld. Maar tevens ook het ras van de bijen (niet alle rassen zijn even goede propolis-verzamelaars) én de wijze waarop de propolis wordt geoogst.
Van propolis kan een tinctuur worden gemaakt met bewezen antibacteriele, antivirale en schimmelwerende eigenschappen. Propolis bestaat ongeveer voor 50% uit harsachtig materiaal, 35% bijenwas, 5-10% etherische olien en 5% stuifmeel.
Propolis wordt als bestanddeel van biofarmaceutica gebruikt bijv. voor zelfbehandeling van onder andere huidaandoeningen, zoals brandwonden en eczeem.
Al in 1915 werd een geval beschreven van allergisch contacteczeem in reactie op propolis gebruik. Vanaf 1970 nam het aantal gerapporteerde gevallen sterk toe, onder andere bij enkele imkers.
In Nederland ontbreken vooralsnog gegevens over de mate van voorkomen van een aandoening binnen een bevolkingsgroep van propolisallergie bij patienten met eczeem, terwijl in het Midden- en Oost-Europa al meer onderzoeksresultaten bekend zijn hierover.
Propolis is een krachtig contactallergeen, d.w.z. dat het een allergische reactie kan veroorzaken na contact met de huid.
Uit onderzoek bleek dat de stoffen in propolis met de sterkste allergene werking caffeaten betroffen, zoals caffeinezuur en een aantal esters daarvan.
(Esters vormen een klasse van organische verbindingen, die ontstaan door de reactie van een zuur met een alcohol of een sacharide).
De flavonoiden (Flavonoïden zijn antioxidanten. Ze zijn van nature aanwezig in plantaardige voedingsmiddelen. Ze geven kleur aan veel groenten en fruit) en terpenoiden (zijn aromatische stoffen die in duizenden plantensoorten voorkomen) in propolis hebben daarentegen geen of een zwakke allergene werking.
Stoffen die vaak een allergische kruisreactie kunnen veroorzaken bij mensen met allergie voor propolis zijn colofonium (pijnhars), extracten van de knoppen van populieren, sommige etherische olien en bijenwas.
Eugenol, een bestanddeeel van etherische olie van o.a. kruidnagel en kaneel, kan ook een kruisreactie veroorzaken. Eugenol wordt veel toegepast als geur- en smaakstof in medicijnen, cosmetica en levensmiddelen."